Mr Sanja Antonić
Univerzitetska biblioteka "Svetozar Marković", Beograd
antonic@unilib.bg.ac.rs

Milica Stevanović
Narodna biblioteka Kruševac
milicas04@yahoo.com

Multikulturalnost i regionalna saradnja
Godišnja konferencija Udruženja bibliotekara Mađarske
Baja, 15-17. jul 2010.

Ove godine, skup mađarskih kolega održan je od 15-17. jula u pograničnom gradu Baji. Pod okriljem teme Susret kultura: Biblioteke i bibliotekari kao centri uzajmnog razumevanja, skup se odvijao u znaku multikulturalnosti i regionalne saradnje. U skladu s naznačenom temom, odabrano je i mesto održavanja konferencije – severnobački multinacionalni grad, u kojem pored mađarskog stanovništva, živi i nemačka, hrvatska i srpska manjina. Pozivi organizatora upućeni predstavnicima bibliotečkih udruženja susednih zemalja na trodnevno gostovanje, međusobno upoznavanje i druženje, bili su životvorna potpora osnovnoj ideji skupa. Otuda su se na konferenciji, pored oko trista domaćih bibliotekara, našli i predstavnici bibliotečkih društava Hrvatske, Slovačke i Srbije.


Svečanost otvaranja konferencije

Ove godine, skup mađarskih kolega održan je od 15-17. jula u pograničnom gradu Baji. Pod okriljem teme Susret kultura: Biblioteke i bibliotekari kao centri uzajmnog razumevanja, skup se odvijao u znaku multikulturalnosti i regionalne saradnje. U skladu s naznačenom temom, odabrano je i mesto održavanja konferencije – severnobački multinacionalni grad, u kojem pored mađarskog stanovništva, živi i nemačka, hrvatska i srpska manjina. Pozivi organizatora upućeni predstavnicima bibliotečkih udruženja susednih zemalja na trodnevno gostovanje, međusobno upoznavanje i druženje, bili su životvorna potpora osnovnoj ideji skupa. Otuda su se na konferenciji, pored oko trista domaćih bibliotekara, našli i predstavnici bibliotečkih društava Hrvatske, Slovačke i Srbije.

Bibliotekarsko društvo Srbije započelo je saradnju sa mađarskim kolegama pružajući podršku projektu kojim su oni konkurisali kod fondova EU, odnosno korespondencijom koju je s njima vodila sekretar BDS-a Vesna Crnogorac. Zahvaljujući tome, Bibliotekarsko društvo Srbije je na ovom skupu imalo dva svoja predstavnika: mr Sanju Antonić, člana UO BDS (Univerzitetska biblioteka "Svetozar Marković") i Milicu Stevanović, člana Komisije za međunarodnu saradnju BDS iz Narodne biblioteke Kruševac. Slovačke bibliotekare predstavljala je predsednica njihovog udruženja Silvija Staselova, dok su delegaciju Hrvatskog knjižničarskog društva (HKD) činila četiri člana: Tamara Krajna, predsednica Stručnog odbora, blagajnica Vesna Golubović, stručna sekretarica Sanja Žunić i Marina Vinaj – predsednica HKD podružnice za Slavoniju i Baranju. Uz ovo treba reći da je troškove boravka za oba srpska i jednog hrvatskog predstavnika snosilo mađarsko Društvo, dok je boravak za ostala tri člana HKD finansiralo hrvatsko Ministarstvo kulture.

Četrdeset druga godišnja konferencija mađarskog bibliotečkog društva odvijala se na "Etvoš Jožef" univerzitetu. Svečanom otvaranju godišnje skupštine prisustvovalo je oko 300 bibliotekara iz cele Mađarske, a predsedavali su predsednica Društva prof. Bakoš Klara, predstavnik Ministarstva kulture Mađarske, nekoliko delagata iz uprave Društva, kao i predstavnici lokalne uprave i biblioteka Baje. Pozvani gosti iz susednih zemalja bili su posebno predstavljeni i srdačno pozdravljeni.

Posle uvodne ceremonije, na kojoj je predstavljeno i raskošno folklorno stvaralaštvo zemlje domaćina, otpočeo je radni deo konferencije, koji je trajao dva dana i odvijao se u više sekcija: sekcije za korisničke servise, za naučne i muzejske biblioteke, za napredno korišćenje informacionih tehnologija i razvijanje informacionog društva, za bibliografe i dr. U isto vreme, za strane goste bio je predviđen bogat kulturni program. U okviru tog dela programa, najznačajnija je bila poseta javnoj biblioteci koja nosi ime znamenitog pesnika Endre Adija, smeštenoj u zgradi sinagoge, velelepnom zdanju podignutom polovinom XIX veka. Posetiocima je posebno predstavljena njena najveća znamenitost – kolekcija od oko 4.300 starih i retkih knjiga, među kojima i izuzetno vredna inkunabula – prvo celovito izdanje Velike Didroove i D`Alamberove enciklopedije. Kulturni program ove konferencije obuhvatao je još nekoliko obilazaka i događanja koji su imali za cilj upoznavanje prirodnih, istorijskih i kulturnih odlika ovoga kraja. Srpski predstavnici nisu propustili priliku da posete i lokalnu pravoslavnu crkvu, u čijoj porti se nalazi i bista najznamenitijeg Bajanina, pisca i dramaturga Joakima Vujića. Završna svečanost priređena je u Nemačkom kulturno-obrazovnom centru, na kojoj je izvođenjem mađarskih, nemačkih, bunjevačkih i srpskih narodnih igara, zaokružena priča o multikulturalnosti, suživotu, međusobnom uticaju i preplitanju različitih kultura. Poslednjeg dana skupa, učesnicima su bile ponuđene dve ekskurzije: jedna do čuvene Gemenc šume u okviru Dunav-Drava nacionalnog parka i druga do našeg Sombora.

Poseban utisak sa ovog događaja vezan je za izuzetnu pažnju i ljubaznost domaćina. To se pre svega odnosi na profesorku Univerziteta u Segedinu Baratne Hajdu Agneš, koja je kao uvaženi stručnjak ove godine predsedavala Komisijom za Upravljanje znanjem na IFLA-inoj konferenciji u Geteborgu. Zahvalnost za predusretljivost i gostoprimstvo srpski predstavnici svakako duguju i doajenu mađarskog bibliotekarstva, gospođi Evi Jaki iz Nacionalne galerije u Budimpešti.

Boravak u Mađarskoj bio je još jedna potvrda da, uprkos permanentnom uvidu u svetska dešavanja i mogućnostima neograničene društvene komunikacije putem globalne mreže, živi kontakt, stvarni uvid (ili uvid u stvarno) i neposredovani doživljaj – ostaju nezamenljivi načini profesionalnog saznavanja, razumevanja i saradnje. U tome uvek i treba tražiti smisao, kako u grandioznim okupljanjima poput IFLA-ine ili ALA-ine godišnje konferencije, tako i u regionalnim, nacionalnim ili nekim drugim manjim skupovima. U tome je bio smisao i letošnje konferencije mađarskih bibliotekara u Baji.

Za srpske predstavnike, ovo gostovanje bilo je sjajna prilika za uspostavljanje veza sa kolegama iz zemalja u okruženju. Vrativši se sa pozivima za započinjanje ne samo lične, nego i zvanične saradnje na nivou institucija i društava, od strane mađarskih i hrvatskih kolega, te predsednice slovačkog bibliotečkog udruženja, može se reći da su oni tu priliku i iskoristili na najbolji mogući način. U tom smislu, početkom procesa čvršćeg profesionalnog povezivanja u regionu može se smatrati i nedavno gostovanje predsednika BDS-a na Godišnjoj skupštini hrvatskih bibliotekara i poziv za potpisivanje ugovora o saradnji dvaju društava.